My IT Students

نگاهي به تفاوت هاي موجود ميان دو سيستم عامل ويندوز و لينوکس

 اين غريب دوست داشتني

 يکي از نخستين سوالاتي که در ذهن هر کاربري که نام لينوکس به گوشش خورده است، مطرح مي شود، اين است که خب لينوکس چه تفاوتي با ويندوز دارد؟ در اين مقاله قصد داريم بدون اينکه وارد مسائل خيلي فني شويم، اين موضوع را تشريح کنيم که لينوکس چيست؟ لينوکس به خودي خود يک هسته است. هسته بخش اصلي سيستم عامل را تشکيل مي دهد که کار آن کنترل داده ها، مديريت حافظه، سخت افزار، ورود و خروج داده ها و تمامي موارد اصلي سيستم عامل است. لينوکس به خودي خود سيستم عامل به شمار نمي رود، بلکه با استفاده از ابزارهايي که پروژه بازمتن گنو براي آن توليد کرده است، تبديل به يک سيستم عامل کامل مي شود (به همين دليل است که لينوکس را معمولاً گنو/لينوکس مي نامند) و با اضافه کردن ساير نرم افزارهاي بازمتن به آن، مي توان از آن در موارد متعددي مانند سرويس دهنده ها، ايستگاه هاي کاري، کامپيوترهاي رو ميزي، ابررايانه ها، ابزارهاي صنعتي و پزشکي که داراي سيستم هاي درونه يي است و... استفاده کرد. از نظر فني، لينوکس را مي توان نمونه بازمتن سيستم عامل يونيکس ناميد زيرا بر اساس استاندارد POSIX پياده سازي شده و کاملاً با آن سازگار است. بنابراين لينوکس را مي توان نواده سيستم عامل پرسابقه و مستحکم يونيکس دانست که البته خواص خوب آن را نيز به ارث برده است.

لينوکس و ويندوز زير ذره بين

لينوکس و ويندوز با يکديگر تفاوت هاي بسياري دارند که در ادامه مطلب به تفاوت هاي اصلي اين دو سيستم عامل اشاره خواهيم کرد.

1-    يک سيستم عامل آزاد؛ سيستم عامل آزاد لينوکس يک سيستم عامل آزاد و بازمتن است و کد منبع آن در اختيار همگان قرار دارد و همه مي توانند در کدهاي آن تغيير ايجاد کرده و بنا به نيازشان استفاده کنند. آزاد و در دسترس بودن کدهاي منبع سبب مي شود بتوانيد از طرز کارکرد دقيق سيستم عامل مطلع شويد. شما لينوکس را مي توانيد به هر تعداد کپي کرده و بين دوستان تان پخش کنيد.

اما اين وضعيت در ويندوز متفاوت است به اين صورت که بايد گفت ويندوز يک سيستم عامل اختصاصي است که کد منبع آن سري نگه داشته شده است و براي همگان در دسترس نيست. شما نمي توانيد بفهميد واقعاً زير سيستم عامل ويندوزتان چه مي گذرد. آيا يک برنامه جاسوسي در آن پنهان نشده است؟ بعيد نيست. از طرف ديگر سيستم عامل ويندوز رايگان نبوده و تحت حمايت قانون کپي رايت قرار دارد بنابراين شما نمي توانيد آن را کپي کرده و پخش کنيد. در صورت اين کار شما خلافکار هستيد و جريمه و مجازات خواهيد شد. (اما هموطنان عزيز نگران نباشند چرا که فعلاً اين مساله در کشور ما به راحتي صورت مي گيرد و مجازات و جريمه يي در اين خصوص متخلفان را تهديد نمي کند.)

لينوکس را به هواپيمايي تشبيه کرده اند که هر قسمت از آن را در جايي ساخته اند. لينوکس واقعاً محصول کشور خاصي نيست. تعداد زيادي از مردم در سرتاسر جهان در حال کار روي آن و توسعه آن هستند. تعداد برنامه نويساني که روي بخش هاي مختلف سيستم عامل لينوکس کار مي کنند، به حدود 400 هزار نفر مي رسد، در حالي که تعداد کل برنامه نويسان مايکروسافت کمتر از 10 هزار نفر است. همين، تفاوت کيفيت کار را مشخص مي کند. شما با سيستم عامل لينوکس آزاد هستيد بنابراين نيازي نيست از نرم افزارهاي اختصاصي استفاده کنيد.

2-    سرعت، قدرت، پايداري؛ لينوکس نواده سيستم عامل يونيکس است. بنابراين ساختار کلي اين سيستم عامل کاملاً با ويندوز متفاوت است. اين بدين معنا است که مثلاً شما نخواهيد توانست برنامه هايي را که در ويندوز داريد، روي لينوکس اجرا کنيد (البته راه هايي وجود دارد). يکي از خواص اصلي سيستم عامل هاي خانواده يونيکس، پايداري و استقامت بسيار بالاي آنها است. اين سيستم عامل ها به راحتي خراب نشده و به ندرت نياز به بوت مجدد پيدا مي کنند. لينوکس هايي وجود دارند که شما مي توانيد سال ها بدون نياز به بوت، از آنها استفاده کنيد اما در مقابل در سيستم عامل ويندوز بايد گفت حتي جديد ترين و پايدار ترين سيستم هاي ويندوز به اندازه يک موي لينوکس پايدار نيستند. براي به کارگيري سيستم هاي ويندوز به عنوان سرويس دهنده به حافظه و پردازنده هاي قوي تري نياز داريد و مطمئن باشيد اگر هر هفته آن را بوت نکنيد، از کار خواهد افتاد. معمولاً سيستم عامل لينوکس به راحتي خراب نمي شود و برعکس ويندوز مجبور نيستيد آن را هر چند ماه يک بار مجدداً نصب کنيد. حتي برخي از انواع لينوکس ها به نصب «يک بار براي تمامي عمر» مشهور هستند. اين گونه سيستم ها را مي توانيد حين کار و حتي بدون بوت، به نسخه هاي جديدتر ارتقا دهيد.

3-    امنيت حرف اول و آخر؛ امروزه در دنيايي متکي بر فناوري اطلاعات زندگي مي کنيم که هر لحظه به خطر افتادن جريان اطلاعات منجر به بروز خسارت هاي تجاري جبران ناپذيري خواهد شد. امروزه همه به دنبال يک سکوي امن تر براي اجراي برنامه هاي کاربردي و سرويس دهنده ها هستند. لينوکس حرف هاي زيادي براي گفتن در سمت امنيت دارد. بسياري از قابليت هاي امنيتي که در ويندوز وجود ندارند يا فقط با اضافه کردن نرم افزارهاي اضافي قابل دسترسي است، به طور دروني و پيش گزيده در لينوکس پياده سازي شده اند. لينوکس از ابتدا براي محيط هاي شبکه يي و چندکاربره طراحي شده و همين باعث رعايت مسائل امنيتي از ابتدا در آن شده است، درحالي که ويندوز اين گونه نبوده و در حال حاضر نيز از نظر امنيتي داراي نقاط ضعف فراواني است. مثلاً يک برنامه مخرب با استفاده از همين ضعف هاي امنيتي مي تواند کل سيستم عامل را نابود کند، ولي در صورتي که مورد مشابهي در لينوکس وجود داشته باشد، حداکثر به دايرکتوري خانگي کاربر اجرا کننده آسيب خواهد رسيد، نه کل سيستم عامل. اين طور نيست که لينوکس فاقد هر گونه اشکال امنيتي باشد، خير، ولي باز بودن کد منبع آن باعث مي شود بسياري از اشکالات امنيتي پيش از ايجاد خسارت و در مراحل توسعه و برنامه نويسي برنامه برملا شده و رفع شود.

با تمامي تفاوت هاي برشمرده ميان دو سيستم عامل لينوکس و ويندوز شاهد آن هستيم که هنوز ويندوز حرف اول را در اکثر کامپيوترهاي فعال در سرتاسر دنيا مي زند. به چرايي اين ماجرا مي توان در مطلبي ديگر اشاره داشت.