كارشناسان: پرداخت‌هاي الكترونيكي، نيار به فرهنگ‌سازي و آموزش دارد
كارشناسان: پرداخت‌هاي الكترونيكي، نيار به فرهنگ‌سازي و آموزش دارد
در عصر فناوري اطلاعات و با همه‌گير شدن تجارت الكترونيكي، ارائه‌كنندگان كالا و سرويس‌هاي خدماتي نيازي به حضور فيزيكي مشتري در محل عرضه ندارند و و ابزارهاي ارتباطي در واقع به عنوان يك فروشگاه يا بانك عمل مي‌كنند.
درهمين راستا، پرداخت الكترونيكي ( (E-Paymentبعنوان يكي از دستاوردهاي عرصه فناوري‌اطلاعات و ارتباطات، نقش بسزايي در رونق حوزه تجارت الكترونيكي واقتصاد هركشور دارد چراكه با تاثير خودمانندكاهش هزينه‌هاي جاري وترافيك، به آسانتر شدن زندگي مردم نيز كمك بسياري مي‌كند.
اين روزها بدون اينكه از منزل خارج شويد و بخواهيد هزينه استفاده از خودرو شخصي يا عمومي را پرداخت كنيد يا ساعت‌ها از وقت و عمر خود را در ترافيك هدر دهيد، مي‌توانيد به راحتي و بااستفاده از ابزارهاي ارتباطي مانند تلفن يا اينترنت به خريد،پرداخت قبوض يا كارهاي مالي خود بپردازيد.
استفاده از پرداخت الكترونيكي از سال ۸۱باهمت برخي از شركت‌هاو بانك‌هاي خصوصي و به صورت محدود در كشور ايران آغاز شد و امروز پس از گذشت شش سال وارد عرصه جديدي از فعاليت خود شده است.
پرداخت الكترونيكي با روش‌هاي تلفن‌بانك، SMSبانك، دستگاه‌هاي خودپرداز و سايت اينترنتي به صورت فراگير از نيمه دوم سال ۸۵پس از تشكيل جلسه‌اي بين شركتهاي ارايه‌دهنده خدمات و صادركننده قبوض و بانك‌ها در كشور فعال شد.
بنا به اظهار كارشناسان و مسوولان بانك‌ها، بيشترين عمليات صورت گرفته و ترافيك موجود در بانك‌هاي ايران مربوط به پرداخت قبوض است كه باعث ايجاد حجم كاري كاذب و غير مفيد براي سيستم بانكي كشور شده است.
به همين دليل مسوولان دولتي در مرحله اول گسترش روش‌هاي الكترونيكي به پرداخت الكترونيكي قبوض روي آوردند و تلاش كرده‌اند با ايجاد شبكه شتاب در بين بانكهاوزمينه‌سازي‌هاي مناسب،تسهيلات‌استفاده مردم از پرداخت الكترونيكي براي قبوض مختلف را فراهم آورند.
هرچند ايجاد هماهنگي بين بانك‌ها و شركتهاي صادركننده قبوض براي پرداخت الكترونيكي، مدت زمان زيادي به طول انجاميد اما در زمان حاضر اين سيستم فراهم شده است.
با اينحال و به گفته مسوولان بانك‌ها و شركتهاي صادركننده قبوض، مردم استقبال چنداني از سرويس پرداخت الكترونيكي نكرده‌اند و ترجيح مي‌دهند با حضور فيزيكي در بانك‌ها قبض خود را پرداخت كنند و رسيد دريافت نمايند.
يك كارشناس تجارت‌الكترونيكي دراين زمينه به ايرنا گفت: وجود برخي مشكلات در سيستم پرداخت الكترونيكي كشور و عدم اعتماد مردم به اين روش دليل اصلي عدم استقبال آنهاست.
پرنيا باغستاني افزود: برخي بانك‌هاي دولتي با وجودي‌كه تعداد زيادي كارت الكترونيكي بين مردم توزيع نموده‌اند اما هنوز زيرسازي مناسبي براي پرداخت الكترونيكي فراهم نكرده‌اند.
به‌گفته وي، تبليغات و اطلاع‌رساني ناچيز و كم بودن ميزان سواد الكترونيكي مردم نيز از ديگر دلايل عدم استقبال از پرداخت الكترونيكي در كشور است.
اين كارشناس بيان كرد:هنوزبسياري از مردم با نحوه استفاده از دستگاه‌هاي خودپرداز( (ATMيا سايت‌هاي اينترنتي براي پرداخت قبوض آگاهي ندارند كه لازم است در اين زمينه اطلاع‌رساني مناسب و كارآمدي صورت گيرد.
وي ادامه داد: در برخي موارد نيز كه مردم از سرويس پرداخت الكترونيكي استفاده مي‌كنند پس از آن با مشكلاتي مانند عدم پرداخت قبض و دريافت جريمه و اخطار از سوي شركت صادركننده قبض مواجه مي‌شوند كه همين امر باعث حذف اعتماد آنها به اين سرويس الكترونيكي مي‌شود.
باغستاني با اشاره به‌اينكه وضعيت بانك‌هاي خصوصي در پرداخت الكترونيكي بهتر از بانك‌هاي دولتي است، گفت: هنوز برخي از كارمندان بانك‌ها و شركتهاي صادركننده قبوض اطلاع چنداني از چگونگي روش‌هاي مختلف پرداخت الكترونيكي ندارند و هنگام پرسش مشتريان نمي‌توانند آنها را به خوبي راهنمايي كنند.
وي بيشترين ميزان استفاده مردم از پرداخت الكترونيكي را براي قبض تلفن همراه دانست و گفت: هم اينك استفاده از دستگاه‌هاي خودپرداز براي پرداخت الكترونيكي راحت تر است چراكه در روش تلفن بانك، اشغالي خطوط تلفن وجود دارد.
كارشناس فناوري اطلاعات بانك اقتصاد نوين ياسوج در اين زمينه به ايرنا گفت: پرداخت الكترونيكي قبوض بايد با اطلاع‌رساني و تبليغات مناسب از سوي رسانه‌ها به يك مساله فرهنگي در ميان مردم تبديل شود.
عاشور همتيان افزود: دريافت نكردن قبوض از سوي بانك‌ها روش خوبي براي تشويق مردم به سمت استفاده از روش‌هاي پرداخت الكترونيكي است كه اين كار در برخي شهرها شروع شده و لازم است فراگير شود.
وي با اشاره به اينكه هم‌اكنون بيشتر از دستگاه‌هاي خودپرداز براي پرداخت الكترونيكي استفاده مي‌شود، گفت: ميزان استفاده از سايت‌هاي اينترنتي براي پرداخت الكترونيكي در ايران كم است چراكه فقط كاربران اينترنت از اين روش استفاده مي‌كنند كه درصد آنها نسبت به جمعيت كشور پايين مي‌باشد.
مدير عامل بانك ملي كهگيلويه و بويراحمد نيز با اشاره به اينكه پرداخت الكترونيكي در كشور در ابتداي راه خود قرار دارد، گفت: هنوز فرهنگ‌سازي چنداني دراين زمينه‌صورت نگرفته است و نبايد انتظار داشت كه ميزان استفاده مردم از اين سرويس زياد باشد.
حميدرضا فتحي ادامه داد: بسياري از مردم به روش‌هاي استفاده از پرداخت الكترونيكي مانند تلفن، پيامك ( (SMSو اينترنت دسترسي دارند اما اطلاعي درباره چگونگي به‌كارگيري آنها ندارند.
به گفته وي، براي افزايش آگاهي مردم بهتر است شركتهاي صادركننده قبوض، اطلاعات كافي و راهنمايي‌هاي مناسب درباره مراحل پرداخت الكترونيكي را در پشت قبوض درج نمايند.
وي بااشاره به‌اينكه دربرخي ازبانك‌هامشكلات ونواقصي‌براي پرداخت الكترونيكي وجود دارد، گفت: بانك‌ها تلاش دارند با بهينه‌سازي سيستم‌هاي خود ، ميزان اين اشتباهات را به حداقل برسانند تا اعتماد مردم به اين سيستم از بين نرود.
فتحي گفت:اين روزهامردم بيشترازروش تلفن‌بانك و درمرحله بعداز دستگاه‌هاي خودپرداز براي پرداخت الكترونيكي استفاده مي‌كنند در حاليكه استفاده از SMSبانك و اينترنت كم است.
وي بهترين روش براي ترغيب مردم به استفاده‌ازپرداخت الكترونيكي را اجراي سياست‌ها و برنامه‌هاي تشويقي دانست و بيان داشت: براي اين كار بهتر است به افرادي كه قبوض خود را به صورت الكترونيكي پرداخت‌مي‌كنندجوايز و امتيازاتي تعلق گيرد.
همچنين كارشناس فناوري اطلاعات شركت گاز كهگيلويه‌وبويراحمد در گفت و گو با ايرنا اظهار داشت: استفاده از پرداخت الكترونيكي زماني گسترش مي‌يابد كه بانك‌ها و شركتهاي ارايه‌دهنده خدمات و صادركننده قبوض باهم و به طور هماهنگ به سمت اين سيستم حركت كنند.
اسلام رسايي نسب افزود:هنوز برخي از روش‌هاي پرداخت الكترونيكي مانند SMS بانك در برخي بانك‌ها فعال نشده است در حاليكه تبليغات براي آنها صورت مي‌گيرد و همين امر باعث سردرگمي مردم مي‌شود.
وي بيان داشت: وجود برخي اشتباهات از سوي اپراتورهاي انساني يا فعال نبودن برخي روش‌هاي پرداخت الكترونيكي در برخي شركتهاي صادركننده قبض نيز از عوامل ديگر ايجاد مشكل در استفاده از اين سيستم است.
به گفته اين كارشناس، دو روش تلفن بانك و SMSبانك نسبت به ساير روش‌هاي پرداخت الكترونيكي اولويت دارند چراكه بيشتر از ساير ابزارهاي ارتباطي در دسترس مردم مي‌باشند.
رسايي‌نسب با اشاره به اينكه روش SMSبانك نسبت به ساير روش‌ها بهتر است، گفت: امروزه بيشتر مردم ايران داراي تلفن همراه هستند و به راحتي و در هر كجاي كشور مي‌توانند با دقت و تمركز بيشتري از اين روش استفاده نمايند.
وي بيان كرد: لازم است آموزش‌هاي مناسب و بيشتري نيز از سوي دستگاه‌هاي اجرايي مرتبط براي افزايش ميزان سطح سواد الكترونيكي مردم براي استفاده از اين روش‌هاي الكترونيكي و مفيد صورت گيرد.
اين كارشناس با اشاره به نقش دولت در گسترش سرويس‌هاي الكترونيكي گفت:
اگردولت كارمندان خود را موظف به‌استفاده از اين سرويس‌هاي فراهم شده بكند، خودبخود باعث گسترش و ايجاد فرهنگ استفاده از آنها در سراسر كشور مي‌شود.
رسايي نسب گفت:مهمترين امر درحوزه‌تجارت الكترونيكي و پرداخت الكترونيكي ايجاد امنيت و اعتماداست و بايد فرهنگ‌سازي شود كه اين روش‌ها داراي دسترسي آسان تر و هزينه كمتري هستند.
در مجموع ، كارشناسان اعتقاد دارند لازم است وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي مرتبط با حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات با ارايه آموزش‌هاي مناسب به‌مردم و جلب اعتماد آنها، تامين بسترها و زيرساخت‌هاي ارتباطي مورد نياز، تبليغات واطلاع‌رساني موثر،زمينه مناسبي براي استفاده از پرداخت الكترونيكي فراهم كنند.
كارشناسان گفتند : اميد است باگسترش استفاده از سرويس‌هاي الكترونيكي در چند سال آينده ديگر نيازي به صدور قبوض كاغذي و صرف هزينه‌هاي سرسام‌آور براي چاپ و توزيع آنها نباشد و مردم فقط بااستفاده از ابزارهاي ارتباطي قابل دسترس بتوانند قبوض الكترونيكي خود را به صورت الكترونيكي پرداخت نمايند
